زایلیتول یک شیرین کننده کم کالری است و در ضمن یک جایگزین قند است که در آدامس زایلیتول دار، شیرینی ها و بعضی محصولات مراقبت از دندان نظیر خمیر دندان، نخ دندان و دهان شویه ها استفاده می شود.

آدامس زایلیتول می تواند از پوسیدگی دندان پیشگیری نماید و بنابراین جایگزین مفیدی نسبت به شیرین کننده های سنتی محسوب می شود. در ضمن کالری آن هم کم است، بنابراین انتخاب غذاعای حاوی این شیرین کننده بجای قند، برای رسیدن و حفط وزن متعادل کمک می کند.

در اصل زایلیتول یک قند الکلی است که در بسیاری از میوه جات و سبزیجات  وجود دارد. مزه بسیار شیرین و تیزی دارد که نسبت به سایر گونه های قند متفاوت است.

تولید کننده های مواد غذایی آن را تحت فرآیند قرار می دهند و به یک شیرین کننده تبدیل می کنند تا در محصولاتی نظیر آدامس زایلیتول دار، شیرینی، شکلات، آب نبات، بیسکوییت، کیک های بدون شکر، بستنی و کره های مغزیجات از آن استفاده شود.

در محصولات بهداشت دهان و دندان، هم به عنوان بهبود دهنده طعم، و هم عامل ضد پوسیدگی استفاده می شود. تا اخر این مقاله از دکتر تغذیه در اصفهان همراه ما باشید.

منافع آدامس زایلیتول:

• جلوگیری از پوسیدگی:

زایلیتول با پیشگیری از ایجاد پلاک و کاهش رشد باکتری ها، منجر به پیشگیری از پوسیدگی می شود. تحقیقات نشان داده اند که زایلیتول بویژه بر علیه استرپتوکوک موتانس و سانگوئی (Mutans and Sangui)، موثر بوده است. با توجه به روند معکوسی که در رشد باکتری ها و کاهش حساسیت دندان ایجاد می کند، منجر به جذب بهتر مواد معدنی توسط دندان می شود. در ضمن خطر پوسیدگی های آینده را نیزبه مقدار زیادی کاهش می دهد.

• درمان زخم های دهانی با آدامس زایلیتول:

زایلیتول یک عامل ضد التهابی است و خطر التهاب دردناک گوشه های دهان و لبها (َAngular Chelitis) در افراد بالای 60 سال توسط دهان شویه ها و آدامس های حاوی آن، کاهش می باد.

• پیشگیری ازعفونت گوش:

تحقیقات نشانگر آن است که تجویز زایلیتول به هر شکلی خطر اتیت مد یا ( شایع ترین نوع عفونت گوش در کودکان) را کاهش می دهد. این تحقیقات نمایانگر آن است که خطر این بیماری از 30 درصد در کودکان غیر مصرف کننده، به 22% در کودکان مصرف کننده آن کاهش یافته است. البته محققان اعلام می دارند که مطالعات بیشتری برای اثبات کامل این قضیه لازم است.

• کمک به کاهش وزن:

در بسیاری از موارد جویدن آدامس کمک می کند تا شخص هنگام عصبی شدن یا هیجاناتی که منجر به پر خوری عصبی می شود و با ورود کالری زیاد به بدن همراه است، مانع ازاین نوع پرخوری و دریافت کالری اضافه بشود. اگر این ادامس حاوی زایلیتول باشد که کم کالری است و برای بهداشت دهان و دندان هم مناسب باشد، بنابراین گزینه بسیار مناسب تری خواهد بود.

در مورد کاهش وزن با سایر محصولات با عنوان رژیمی که حاوی زایلیتول یا سایر قندهای با کالری بسیار کمتر از قند و شکر هستند نظیر شیرینی ها، شکلات ها، بیسکوییت ها، گز و … باید دانست که در این محصولات رژیمی فقط قند آن ها کالری کمتری دارد، ولی اجزائ دیگر آنها نظیر آرد، روغن، تخم مرغ، مغزیجات و … کالری کمتری ندارند و بنابراین کماکان مصرف آن ها را باید محدود نگاه داشت.

در مورد افراد با دیابت نیز استفاده از این محصولات با کنترل مقدار، شاید یهتر از سایر محصولات حاوی شکر باشد، ولی به هرحال زیاده روی در این محصولات وزن و قند، هر دو را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

• سایر منافع:

زایلیتول دارای اثرات ضد باکتری و ضد التهابی می باشد و بنابراین می تواند منافع دیگری هم برای سلامتی داشته باشد که شامل کاهش یبوست و کاهش خطر و شدت عفونتهای تنفسی می باشد. در ضمن زایلیتول به جذب کلسیم در استخوانها و پیشگیری از کاهش تراکم استخوان وخطر پوکی استخوان کمک می کند.

خطرات آدامس زایلیتول:

در مقایسه با سایر شیرین کننده ها زایلیتول ممکن است ایجاد ناراحتی در شکم نظیر تهوع و نفخ در بعضی افراد بشود. مطالعات نشان می دهند بجز اریتریتول، زایلیتول بهتر از سایر شیرین کننده ها تحمل می شود.

یکی از مشکلاتی که هر نوع آدامس برای بدن ایجاد می کند و آدامس زایلیتول نیز از آن مستثنی نیست، این است که با استفاده از آدامس عطش به آب برطرف می شود و با اینکه نیاز بدن به آب وجود دارد، ولی دریافت آن کمتر می شود و خطر کم آبی بدن وجود دارد. از سوی دیگر آدامس می تواند باعث بلعیده شدن بیشتر هوا هنگام استفاده شود و منجر به نفخ بیشتر در افراد مستعد می شود.

زایلیتول در برابر آسپارتام:

آسپارتام هم یک شیرین کننده مصنوعی است که تولید کنندگان ممکن است به تنهایی یا همراه زایلیتول از آن استفاده کنند.

سازمانهای دارو و غذای آمریکا و اروپا، مقدار کمتر از 40 میلی گرم آسپارتام در روز را بی خطر اعلام کرده اند. ولی با این حال، با توجه به این که هیچ تحقیقی مضر بودن زایلیتول را برای سلامتی اعلام نکرده است ،بعضی مصرف کنندگان زایلیتول را به آسپارتام ترجیح می دهند.